de standaard die veel schoolboeken gebruiken om een woestijn te definiëren is: een gebied dat minder dan 250 mm neerslag per jaar ontvangt. Maar waarom krijgen deze gebieden in de eerste plaats zo weinig neerslag?Geografisch gezien liggen de meeste woestijnen aan de westkant van de continenten of—in het geval van de Sahara, Arabische en Gobi woestijnen en de kleinere woestijnen van Azië—ver van de kust in het Euraziatische binnenland. Zij neigen om onder de oostelijke kanten van belangrijke subtropische hoge drukcellen voor te komen. Deze enorme wielen van wind spiralen met de klok mee in het noordelijk halfrond en tegen de klok in in het zuidelijk halfrond in de subtropen boven de oceanen; echter, hun gedrag beïnvloedt nabijgelegen continenten.
vochtige stijgende lucht bij de evenaar koelt af en condenseert tot wolken en later regen. Als de luchtstroom naar de pool beweegt, laat de lucht veel van zijn vocht vrij. Tegen de tijd dat de stroom naar de evenaar keert, daalt de lucht. Het wordt gecomprimeerd en warmer, en de relatieve vochtigheid daalt verder. Onder deze omstandigheden is het zeldzaam voor wolken en regen te vormen. Voeg een beetje wind toe om de verdamping aan het oppervlak te versnellen, en de continentale gebieden eronder worden extreem droog door het gebrek aan Beschikbaar vocht. Woestijnen worden dus droog.
je kunt je zand en duinen voorstellen als je aan een woestijn denkt, maar woestijnen kunnen ook in koudere gebieden voorkomen. Koude of frigide woestijnen—zoals de Atacamawoestijn van Chili en sommige Aziatische woestijnen genesteld in de Euraziatische Steppe (zoals de Karakumwoestijn van Turkmenistan) – duiken vaak onder het vriespunt tijdens de koudere maanden van het jaar. Bovendien bestaat er een extreem grote woestijn waarvan het “zand” eigenlijk van water is gemaakt. Deze woestijn is niet in het deel van de oceaan vereeuwigd door Samuel Taylor Coleridge in het gedicht “The Rime of the Ancient Mariner” (“Water, water, everywhere,/Nor any drop to drink”); eerder, het overspant de hele Antarctica, waarvan de kustgebieden ontvangen ongeveer 7.9 inches (200 mm) neerslag per jaar, terwijl het interieur ontvangt minder dan 2 inches (ongeveer 50 mm) per jaar. Voor veel mensen is de Sahara, die ongeveer 3,32 miljoen vierkante mijl (8,6 miljoen vierkante km) overspant, de grootste woestijn ter wereld; echter, men zou zeker kunnen stellen dat op 5,5 miljoen vierkante mijl (14.2 miljoen vierkante kilometer), kan Antarctica—met zijn vlaktes van ijs-worden beschouwd als ‘ s werelds grootste “technische” woestijn.