gewelddadig, arm en politiek wiebelig, Honduras voldoet aan de definitie van de meeste mensen van een bananenrepubliek. Op zondag zal er een nauwgevochten presidentsverkiezingen worden gehouden, vier jaar na een staatsgreep waarbij de toenmalige president in zijn pyjama uit het presidentiële paleis werd gebundeld en op een militair vliegtuig naar Costa Rica werd gezet. Het moordcijfer is het hoogste ter wereld.; de economie zit in de knoei. De problemen zijn niet nieuw: het turbulente land heeft de twijfelachtige eer om de plaats te zijn die meer dan een eeuw geleden voor het eerst de beschrijving “bananenrepubliek” inspireerde. Maar waar komt die zin vandaan, en wat betekent het precies?Het werd bedacht in 1904 door O. Henry, een Amerikaanse schrijver. Henry (wiens echte naam William Sydney Porter was) was op de vlucht voor de Texaanse autoriteiten, die hem beschuldigd hadden van verduistering. Hij vluchtte eerst naar New Orleans en daarna naar Honduras, waar hij in een goedkoop hotel “Cobbages and Kings” schreef, een verzameling korte verhalen. Een daarvan,” The Admiral”, speelt zich af in het fictieve land Anchuria, een”kleine, maritieme bananenrepubliek”. Het is duidelijk dat de stomende, disfunctionele Latijnse Republiek die hij beschreef gebaseerd is op Honduras, zijn jungle schuilplaats. Henry keerde uiteindelijk terug naar de Verenigde Staten, waar hij tijd doorbracht in de gevangenis voordat hij zijn korte verhalen publiceerde en vervolgens de fles sloeg, wat leidde tot een vroege dood.
zijn frase roept netjes het beeld op van een tropisch agrarisch land. Maar de echte betekenis is scherper: het verwijst naar de fruitbedrijven uit de Verenigde Staten die buitengewone invloed hebben uitgeoefend op de politiek van Honduras en zijn buren. Tegen het einde van de 19e eeuw waren de Amerikanen het beu om in hun eigen kille land fruit te telen. Het was zoeter en veruit goedkoper om het te importeren uit de warmere streken van Midden-Amerika, waar bananen en ander fruit snel groeien. Reuzen zoals de United Fruit Company—een voorouder van Chiquita—trokken naar binnen en bouwden wegen, havens en spoorwegen in ruil voor land. In 1911 leverde de Cuyamel Fruit Company, een andere Amerikaanse firma (die later werd gekocht door United), de wapens voor een staatsgreep tegen de regering van Honduras, en bloeide onder de nieuw geïnstalleerde president. In 1954 steunde de Amerikaanse Central Intelligence Agency (CIA) een staatsgreep tegen de regering van Guatemala, die de belangen van United had bedreigd. (Historici debatteren nog steeds of het motief van de CIA was om United te beschermen of, zoals velen nu geloven, om communisme in de kiem te smoren.) Vandaar de echte betekenis van een” bananenrepubliek”: een land waarin buitenlandse ondernemingen de overheid rondduwen.
in Honduras blijft dat het geval—maar het product in kwestie is niet langer fruit. Bananen blijven een belangrijk onderdeel van de economie en werknemers hebben nog steeds klachten over hun buitenlandse werkgevers. Maar tegenwoordig zijn de meest opdringerige ondernemers degenen die een ander landbouwproduct verkopen dat gericht is op Amerikaanse consumenten: cocaïne. De positie van Honduras op de smokkelroute van Zuid-Naar Noord-Amerika betekent dat het grootste deel van de cocaïne naar de Verenigde Staten over zijn grenzen gaat. Met die handel komt het geweld en de corruptie die de aanloop naar de verkiezingen van zondag hebben gemarkeerd. Honduras is misschien niet langer een klassieke bananenrepubliek. Maar het dreigt iets veel ergers te worden.