prawdopodobnie wiesz, że gepardy są najszybszym zwierzęciem lądowym na świecie, ale jest wiele więcej, aby dowiedzieć się o tych uderzających dużych kotów.
najszybszy znany gepard nazywał się Sarah.
nawet wśród gatunków superlatywnych jeden gepard musiał być najszybszy. A o ile ludzie wiedzą, że szczególnie szybką kotką była Sarah, która mieszkała w zoo w Cincinnati aż do swojej śmierci w wieku 15 lat. W 2012 roku 11-letnia Sarah została sfilmowana biegnąc w USA. Bieg z certyfikatem lekkoatletycznym w niezrównanym tempie 61 mil na godzinę. Możliwe, że Dzikie gepardy biegły szybciej, ale 5,95 sekundy biegu Sary na 100 metrów to znany rekord całej planety.
Gepardy mają przystosowania, które pozwalają na tak ekstremalne prędkości.
potrzeba dużo odrębnej biologii, aby móc przyspieszyć od 0 do 60 mph w mniej niż trzy sekundy: Gepardy mają bardzo duże wątroby, aby lepiej zmobilizować cząsteczki glikogenu, które zapewniają szybkie wybuchy energii. Mają powiększone nadnercza, płuca, kanały nosowe i serca, aby pomieścić dodatkowy tlen do paliwa ich mięśnie. Stosunkowo długi, ciężki ogon stanowi przeciwwagę dla ciasnych skrętów przy najwyższych prędkościach. Bez osłon pazurów, ich pazury wystają nawet po schowaniu-zapewniając chwyt podobny do knota Na spodzie stóp. A zrośnięte kości piszczelowe i strzałkowe w nogach geparda sprawiają, że są bardziej stabilne podczas sprintu za zdobyczą.
Budowa dla prędkości wiąże się z minusem dla gepardów.
zrośnięte kości nóg geparda czynią je znacznie mniej biegłymi wspinaczami niż inne duże koty. Ich duże drogi oddechowe i nosowe zajmują zbyt dużo miejsca w czaszce geparda, aby szczęka mogła pomieścić duże zęby. Przepięcia energii, które dają im prędkość, wydzielają kwas mlekowy, który po 30 sekundach z maksymalną prędkością pozostawia geparda z bolesnymi skurczami. Nawet jeśli tak nie było, po około 30 sekundach tego typu wysiłku mózg geparda zacznie się przegrzewać.
populacja około 12 000 lat temu zmniejszyła pulę genów gepardów.
w latach 80. naukowcy dokonali zaskakującego odkrycia na temat gepardów, o których wiadomo, że są trudne do rozmnażania i podatne na choroby w ogrodach zoologicznych: wszystkie były praktycznie klonami siebie nawzajem. Prawie cały genetyczny makijaż każdego geparda odzwierciedlał genetyczny makijaż każdego innego geparda. Naukowcy wydedukowali, że początek ostatniej epoki lodowcowej zdziesiątkował populację gepardów, pozostawiając kilka pozostałych zwierząt do krzyżowania. Zmniejszona Pula genów oznacza, że nawet teraz gepardy mają nienormalnie niską płodność i są podatne na wady wrodzone, co sprawia, że wysiłki na rzecz ochrony są szczególnie ważne.
liczba gepardów maleje.
szacuje się, że 90 procent młodych gepardów umiera przed 3 miesiącami, populacja gepardów walczy o samowystarczalność. W połączeniu z utratą siedlisk dla ludzi i ostrą konkurencją z jeszcze większymi wielkimi kotami o malejące zapasy żywności, liczba gepardów maleje od około wieku. Szacuje się, że ponad 100 000 gepardów przemierzało Ziemię w 1900 roku, ale teraz liczba ta spadła do mniej niż 7000 dojrzałych gepardów w Afryce i Iranie. Te tragiczne liczby sprawiły, że gatunek znalazł się na liście Endangered Species Act oraz na Czerwonej Liście Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody.
samice gepardów są samotnikami, ale samce czasami polują w grupach.
samice gepardów opuszczają swoje rodziny w wieku około 2 lat, aby wędrować i polować samotnie na terenach rozciągających się do 1500 mil. Samce natomiast często pozostają w grupie ze swoimi braćmi, nawet po osiągnięciu dojrzałości. Ułatwia to hodowlę gepardów, która-w przeciwieństwie do większości królestwa zwierząt – polega na tym, że samice wybierają swoich partnerów.
Gepardy od wieków pomagają ludziom polować.
Gepardy nigdy nie zostały w pełni udomowione, ale pół-oswojone koty pomagają ludziom polować od ponad 5000 lat. Starożytni Sumerowie, egipscy faraonowie, indyjscy cesarze, a nawet Wilhelm Zdobywca w Normandii cenili gepardy w niewoli jako towarzyszy polowań. Mówi się, że Akbar wielki, władca Imperium Mogołów, miał setki, a może nawet tysiące „domowych” gepardów. Powyższy materiał filmowy pokazuje praktykę, która nadal miała miejsce w Indiach w latach 30.XX wieku.
Josephine Baker wszędzie zabierała swojego zwierzaka geparda.
na jej występ w Casino de Paris w 1930 roku właściciel klubu Henri Varna podarował Josephine Baker gepard o imieniu Chiquita, aby pojawiła się w jej przedstawieniu. Po pokazie Baker utrzymywała Chiquitę jako ukochanego zwierzaka, który jeździł z nią wszędzie: jadąc samochodem, podróżując po wakacjach, śpiąc w łóżku z Baker i jej kochankiem/menedżerem, a nawet—według słynnej redaktorki mody Diany Vreeland—chodząc do kina.
w większości przypadków gepardy są dość leniwe.
mimo, że są znani ze swoich niesamowitych umiejętności sprinterskich, gepardy spędzają większość czasu nie robiąc nic—prawie 90% swojego czasu. Badanie z 2014 r. wykazało, że gepardy spędzają tylko około 12 procent dnia w ruchu. Resztę czasu spędza się na leniuchowaniu, oszczędzając energię na te wielkie wybuchy prędkości.
fraza Hakuna Matata po raz pierwszy pojawiła się w filmie Disneya gepard.
film akcji z 1989 roku opowiada historię pary nastolatków z Los Angeles, którzy spędzają sześć miesięcy w Afryce z rodzicami. Początkowo niechętni, zaczynają swoją przygodę, kiedy adoptują szczenię geparda, nadają jej imię Duma, a później muszą ją uratować przed złym Indyjskim magazynierem z pomocą lokalnego Masajskiego chłopca o imieniu Morogo. Chociaż Król Lew był odpowiedzialny za popularyzację hakuny mataty, zwrot ten po raz pierwszy pojawia się w tym filmie.
Gepardy nie ryczą.
w przeciwieństwie do wszystkich innych dużych kotów, gepardy nie mogą ryczeć. Podobnie jak housecats (i pumas), mruczą, ale ich najbardziej wyrazisty dźwięk to Ćwierkający szum tak ptak-jak to kiedyś mylić Theodore Roosevelt.
„kiedy pierwszy raz to usłyszałem”, napisał kiedyś były prezydent: „byłem pewien, że wypowiedział to jakiś ptak, i spojrzałem dość długo, zanim stwierdziłem, że to wołanie geparda.”
gepardy są jedynym członkiem rodzaju Acinonyx, co z grubsza tłumaczy się jako „nie poruszające się pazury.”Chociaż mogą przypominać lamparty lub inne duże koty, ich nierozwijane pazury i niezdolność do ryku całkowicie je odróżniają.
tak zwane „Królewskie gepardy” są wynikiem mutacji genetycznej.
po raz pierwszy zauważony w Zimbabwe w 1926 roku, „king cheetah” wyróżnia się wyraźnym wzorem futra z dużymi plamami, które często łączą się ze sobą, tworząc paski i inne wzory. Pierwotnie został sklasyfikowany jako osobny gatunek przez przyrodnika Reginalda Innes Pococka, który później uchylił klasyfikację. Pierwszy ” king cheetah „został sfotografowany dopiero w 1974 roku i bardzo niewiele wiadomo o tym, co spowodowało wyraźne oznaczenia, dopóki dwa młode” king cheetah ” nie urodziły się w 1981 roku i nie stwierdzono rzadkiej mutacji genetycznej.
kroki gepardów zainspirowały projektantów robotów.
dwie oddzielne grupy inżynierów robotyki wykonały ostatnio kroki z robotami w oparciu o chód geparda. W 2012 roku firma Boston Dynamics ustanowiła nowy rekord prędkości robotów, kiedy ich Robot, gepard, przekroczył 29 mil na godzinę na bieżni. Niedawno MIT podniósł stawkę za pomocą innego Bezgłowego robota geparda-tym razem finansowanego przez rząd-który może działać bez przeszkód i samodzielnie pokonywać przeszkody.
psy są wspaniałymi towarzyszami dla uwięzionych młodych gepardów.
w przypadku małych gepardów bez opieki matki—ponieważ zostały osierocone lub oddzielone od matki z powodów medycznych—opiekunowie ludzi często wprowadzają szczeniaka do szczeniaka, aby służył jako towarzysz. Te dwa tworzą silną więź wewnątrzgatunkową, która zapewnia korzyści w dorosłym życiu. Gepardy są naturalnie niespokojnymi zwierzętami zbudowanymi do „lotu” w obliczu niepewności. Z drugiej strony psy są odważne i ciekawe, co pozwala im zapewnić uspokajającą obecność i zestaw wskazówek społecznych swoim Gepardom.